ONTSTAANSGESCHIEDENIS

Eind de jaren 1990 werd duidelijk dat er een kloof was gegroeid tussen de wereld van het onderwijs en die van het bedrijfsleven. Knelpuntberoepen geraakten niet ingevuld bij gebrek aan technisch opgeleide jongeren. Het TSO en BSO had een slechte reputatie. De wereld van de beroepen was zo goed als niet gekend bij jongeren. Er waren eenmalige initiatieven (zoals de BIPjes, beroepeninformatieprojecten, waarbij sectoren eenmalig beroepen toonden), maar in de schoot van het pas opgerichte open partnerschap ‘Gent, stad in werking’ wou men meer. Er ontstond een actiegroep, die in 2000 werd verzelfstandigd in een eigen VZW. Met een stevig draagvlak van partners (bedrijfsleven, vakbonden, bedrijfssectoren, alle onderwijsnetten, VDAB, e.a.) werd een project uitgewerkt om op een vaste plaats met een interactieve tentoonstelling en ateliers jongeren te laten proeven van de wereld van de beroepen. Na jaren hard werken en dankzij de inzet van velen kon Het Beroepenhuis op 4 maart 2005 onder grote belangstelling (300 aanwezigen) de deuren openen.

EEN BEZOEK AAN HET BEROEPENHUIS

Kinderen komen in klasverband (doorgaans 5e of 6e leerjaar basisschool en 1e graad secundair onderwijs) aan in Het Beroepenhuis. Ze kijken samen naar een kort filmpje waarbij beroepen worden getoond, maar waarin ook de vraag ‘Waarom werken?’ aan bod komt. Een eerste kringgesprek brengt de kinderen op de hoogte van wat er te beleven zal zijn.
Dan begint een zoektocht in de interactieve tentoonstelling. In duo mogen de leerlingen lees- en doevraagjes oplossen op de eerste en de tweede verdieping. De vragen worden aangepast aan het niveau van de leerlingen. Zo zijn er aangepaste opdrachten voor onthaalklassen en bijzonder onderwijs. Per verdieping is er begeleiding. De sectoren worden voorgesteld in ontdekhoeken. Naast de pioniers (Metaal en technologie, Transport en logistiek, Voedings-nijverheid, Horeca, Scheikundige nijverheid en de Bouw) zijn er de voorbije jaren nog 3 sectoren bijgekomen: de bedienden in de Metaalsector, de Social Profit en de Grafische nijverheid. Elke ontdekhoek heeft originele interacties die een aantal beroepen uit de sector tonen.
Na de zoektocht van anderhalf uur kruipen de jongeren voor 2x 40 minuten in de huid van een beroepsbeoefenaar: ze vervoeren speelgoed met een transpallet, ze metselen een muurtje of breken het af, ze maken hun eigen tube tandpasta, ze bouwen een buttonapparaat om, ze lopen een kelnerparcours, zijn kwaliteitsverantwoordelijke van voedingswaren, nemen de taken van een team leader over en oefenen de diverse taken in de zorgsector.
In Het Beroepenhuis zijn er ook 4 horizontale thema’s die de nodige aandacht krijgen: taal (vakjargon), veiligheid op het werk, milieu en gender (vrouwen in ‘mannenberoepen’, mannen in ‘vrouwenberoepen’).
Na een bezoek van ruim 3 uur keren de leerlingen terug naar de school. Het Beroepenhuis hoopt dat daar verder gewerkt wordt rond hetzelfde thema.
In de voorbije schooljaren werden tijdens de schooluren een grote groep leerlingen uit heel Vlaanderen bereikt: 2446 in 2005-2006, 5586 in 2006-2007 en 5966 in 2007-2008. In 2008-2009 wordt op basis van de huidige reserveringen de kaap van de 6000 leerlingen zeker overschreden. Het bezoek aan Het Beroepenhuis kost de leerlingen 5 euro.

OP BEZOEK IN HET BEROEPENHUIS IN DE VRIJE TIJD

In het schooljaar 2007-2008 was Het Beroepenhuis voor het eerst ook buiten de schooluren open. Er werd geëxperimenteerd met opendeurdagen op 4 zaterdagen. Er kwamen 117 bezoekers over de vloer (kinderen met hun ouders). Het aantal bleef beperkt, maar de promotie was niet op grote schaal gevoerd. Toch werd aangevoeld dat er behoefte is aan bezoeken buiten de schooluren. In het schooljaar 2008-2009 werd dit initiatief aangepast. Het Beroepenhuis zal 8 zondagen open zijn voor het grote publiek. Uit de eerste resultaten blijkt nu al dat de formule succes kent. Veel meer ouders en hun kinderen vinden de weg naar Het Beroepenhuis. De volgende zondagen staan de deuren van Het Beroepenhuis weer open: 26 april, 17 mei en 7 juni. Toegangsprijs: 3 euro.

PROJECTEN

Sinds het ontstaan van Het Beroepenhuis was er de ambitie om ook een ontmoetingsplaats te zijn van de wereld van onderwijs en bedrijfsleven. Ook die doelstelling werd, dankzij de inzet van een klein maar enthousiast team, gerealiseerd. Het blijkt uit de vele concrete projecten.

Doedagen in samenwerking met de VDAB

Toen Het Beroepenhuis nog niet bestond, moesten mogelijke partners overtuigd worden om mee te werken. Doordat Het Beroepenhuis uniek is, kon het niet elders getoond worden. Om daaraan te verhelpen werden de doedagen bedacht. Leerlingen van de derde graad van het basisonderwijs gaan met hun klas op bezoek bij een competentiecentrum van de VDAB. Op een leuke manier (ontworpen en begeleid door Het Beroepenhuis) beleven ze de diverse beroepen waarvoor beroepsopleiding wordt georganiseerd. De leerlingen doen vooral veel zaken en worden daarbij begeleid door de instructeurs van de VDAB en de werkzoekenden in opleiding. Een boeiende interactie die voor iedereen een meerwaarde biedt. Nu Het Beroepenhuis op volle toeren draait werd het project met de VDAB nog uitgebreid en verdergezet. Sinds 2008 zijn er jaarlijks doedagen in alle competentiecentra van de VDAB in heel Vlaanderen. In 2007-2008 werden zo 956 leerlingen bereikt uit 38 scholen.

Beroepen(t)huis in de klas

Met middelen van het ESF werd tussen 2005 en 2007 gewerkt aan didactische producten en werkvormen om het thema studie- en beroepskeuze in de klas te brengen. Uitgangspunt was om in de mate van het mogelijke de werking van Het Beroepenhuis in de klas te brengen. Na een onderzoek werden de volgende producten ontwikkeld: lesvoorbereidingen, beroepenateliers in de klas, lesideeën, goede lespraktijken, bedrijfsbezoeken op maat, een databank voor lesmaterialen en nascholing voor leerkrachten. Hoewel het ESF project afgelopen is, wordt de werking verdergezet.

Helden van elke dag

Een ander ESF project dateert al van 2004-2006. In samenwerking met de Arteveldehogeschool werd een instrument ontwikkeld om talenten op te sporen en te ontwikkelen met leerlingen van de derde graad van het basisonderwijs. Dit instrument heeft geleidelijk ingang gevonden bij de CLB’s en de basisscholen in Vlaanderen. De praktijk wijst uit dat het pakket veel mogelijkheden biedt. De tastbare pakketten zijn ondertussen uitgeput, maar het belangrijkste materiaal kan van de website (www.beroepenhuis.be/beroepenthuisindeklas/index.php/producten/helden-van-elke-dag/) gehaald worden.

Bedrijfsbezoeken op maat

Het Beroepenhuis merkte dat sommige scholen beroep doen op een bedrijfsbezoek om hun leerlingen de wereld van de beroepen te leren kennen. Daarbij werd vastgesteld dat de bezoeken niet op maat van de doelgroep was. Zo waren de bezoeken vaak te passief. In overleg met Het Beroepenhuis werd een draaiboek voor bedrijfsbezoeken met jongeren uit het basisonderwijs gemaakt en werden bedrijfsbezoeken op maat gerealiseerd in samenwerking met 4 bedrijven. In 2007-2008 namen 94 leerlingen aan deze bedrijfsbezoeken op maat deel. In 2008-2009 werd het aantal bedrijfsbezoeken fors uitgebreid.

Het Beroepenhuis als referentiepunt

Door het brede partnerschap en de opgebouwde deskundigheid evolueert Het Beroepenhuis meer en meer naar een referentiepunt voor alle thema’s die met studie- en beroepskeuze te maken hebben. Het Beroepenhuis is aanwezig op diverse evenementen en wordt geregeld gevraagd voor nascholing. Het Beroepenhuis geeft advies, aan bedrijfssectoren, de VDAB, de sectorconsulenten en onderwijspartners.

Mil Kooyman
Voorzitter Het Beroepenhuis
www.beroepenhuis.be

Samenleving & Politiek, Jaargang 16, 2009, nr. 4 (april), pagina 41 tot 43

• Het Beroepenhuis
• project in de kijker